“Al voor mijn studie art science in Den Haag was ik erg veel bezig met elektronische muziek. Na mijn studie ben ik autonoom werk gaan maken waarbij ik de connectie tussen beeld en geluid probeerde te leggen, zoals het project ‘Optical Machines’ . In die tijd deed ik ook best veel freelance klussen en dat ging van sound design tot lichtontwerp. Echter kwam ik er na verloop van tijd achter dat ik voor mijn gevoel te veel in dienst stond van anderen in plaats van eigen werk te maken en dus besloot ik om een parttimebaan te gaan zoeken, zodat ik me meer kon focussen op mijn eigen werk… en het toeval wil dat ik precies toen door de Toonzaal werd gevraagd om technicus bij hen te worden.”

De Toonzaal is de zaal die bij de Willem Twee Studios hoort en vanwaar eigenlijk de studios zijn opgestart. Tijdens zijn werk als technicus voor de Toonzaal kon hij ook elektronische acts gaan programmeren en ontstond het FAQ festival dat hij samen met Jameszoo organiseert. Tijdens dit FAQ festival ontmoette Rikkert Hans Kulkdie leraar aan de HKU is geweest. “Hij nodigde mij uit bij hem thuis, omdat we een idee hadden voor het festival. Een programma-idee, waarbij we een luidsprekeropstelling met 80 speakers wilden installeren die rondom het publiek moesten worden opgesteld, door de hele ruimte. Het jaar daarop hebben we dit idee gerealiseerd.”

In die tijd had Hans een slaapkamer vol  met apparatuur die nu in de Willem Twee studio’s staan opgesteld. Rikkert: “Je kon daar nauwelijks met zijn tweeën staan, zo vol was het. Hans was docent geweest aan de HKUen hij had zoiets van ‘ik wil die apparatuur beschikbaar maken voor nieuwe jonge componisten. En ik krijg ook veel aanvragen voor rondleidingen, maar ik heb hier gewoon geen plek.” 

“Bij de Toonzaal hadden we een soort extra kleedkamer / vergaderruimte / rommelhok waar we niets mee deden. Dus gingen Hans en ik naar onze directeur, Henri Broeren, met de vraag: kunnen we de apparatuur van Hans hier neerzetten? We hadden daar twee gesprekken over en uiteindelijk bleek dat mogelijk te zijn. Toen hebben we alles naar de studio verhuisd en zijn we maar gewoon begonnen. In het begin gaven we workshops aan mensen uit de stad en kwamen bevriende artiesten langs om hier te werken. Dat begon zo’n beetje in 2015, waarna we in 2018 als studio open gingen.”

Onderweg kwamen ze ook Armeno Alberts tegen, die directeur van de SEM (Stichting voor Elektronische Muziek) was. Deze stichting vond na een zwervend bestaan in onder meerBilthoven, Utrecht, Arnhem, Amsterdam plek bij Worm, in Rotterdam. Maar dat contract liep af en Armeno had het plan om iets op te zetten in Arnhem, met de apparatuur van de SEM. De Toonzaal werd destijds samengevoegd met Willem Tweeen zo kon het kantoor van de Toonzaal naar de andere locatie worden verplaatst en konden ze die ruimte ook gebruiken voor de studio. Brok: “Dus hadden wezoiets van: waarom kom je niet bij ons? Dan hebben we de hele ontwikkeling van de elektronische muziek vanaf het begin van de jaren vijftig tot midden eind jaren tachtig onder één dak en dat vond hij een goed idee. Toen is het hier uitgegroeid tot wat het nu is geworden.”

Ondertussen komen niet alleen artiesten uit elektronische en electro-akoestische hoek naar de studio, maar ook andere muzikanten. “Van jazz musici tot klassieke muzikanten hebben we ondertussen mogen ontvangen en die mensen komen ook nog eens vanuit heel de wereld naar ‘s Hertogenbosch om hier muziek te maken. Dat was ook precies de bedoeling toen we begonnen, om een soort van brug te kunnen zijn tussen de meer academische muziek en de meer populaire muziek.”

Willem Twee Studios bestaat uit vier studio's: een studio met testapparatuur uit de jaren 50 en 60, een studio met modulaire synthesizers uit de jaren 70 en 80, een kleine projectstudio en de Toonzaal concertzaal.

In Studio 1 kun je werken met analoge apparatuur uit de jaren 50 en 60. Deze apparatuur was oorspronkelijk niet bedoeld voor het maken van muziek, maar vroege elektronische componisten zoals Stockhausen, Maderna, Varèse en Xenakis ontdekten dat het wel kon. In Studio 1 vind je naast traditionele instrumenten zoals sinus- en pulsgeneratoren en filters ook een aantal heel speciale instrumenten die pas recentelijk voor muziek worden gebruikt, zoals analoge computers en NIM-modules (nuclear instrument modules). De meeste instrumenten zijn handmatig te bedienen, maar er zijn ook een paar vroege spanningsgestuurde instrumenten aanwezig. Samen vormen ze in wezen één grote, unieke synthesizer. Ook bandrecorders, een essentieel onderdeel van de vroege elektronische muziek en musique concrète, zijn aanwezig in deze studio.

In Studio 2 kun je werken met een uitgebreide collectie analoge synthesizers uit de jaren 70 en 80. Er zijn drie hoofdgroepen instrumenten:

Analoge modulaire spanningsgestuurde synthesizers, zoals de ARP 2500, ARP 2600, Serge Modular, Oberheim SEM's en EMS Putney. (De ARP 2500 in de Willem II Studios is waarschijnlijk de enige die in Europa publiekelijk toegankelijk is.)

Analoge spanningsgestuurde keyboard synthesizers zonder geheugen, zoals de ARP Omni-2, ARP Axxe, Minimoog, PPG1002, The Wasp, SCI Pro One, JUNO-60, Yamaha CS-80, etc.

Analoge/hybride keyboard synthesizers met geheugen, zoals de SCI Prophet 5 en Prophet 600, Korg Polysix, Rhodes Chroma, Oberheim Matrix-6.

Ook enkele van de eerste volledig digitale synthesizers zijn aanwezig: de Yamaha DX-7 en DX-7fd-II en Nord Modulars. Er zijn ook MIDI-naar-CV-units beschikbaar. Dankzij het Kunstmuseum Den Haag kunnen de Willem Twee Studios deze uitzonderlijke historische synthesizers de komende jaren aan iedereen aanbieden.

Studio 3 is een kleine ruimte met een variabele opstelling van instrumenten. In de praktijk zul je werken met een aantal synths (bijv. Yamaha DX-7, Palm PPG met sequencer, KORG synthesizers zoals MS-20, MS-50, Sequencer en Vocoder). Wanneer je je eigen laptop aansluit, kun je met plug-and-play direct opnemen in je eigen DAW.

Studio 4 is gevestigd in de Willem II Toonzaal, een kleine concertzaal met een geweldige akoestiek. Er staat een Steinway-vleugel en een klein pijporgel. Verschillende microfoon opname opties zijn mogelijk. Omdat er audiolijnen zijn van en naar de andere elektronische studio's, kan de zaal ook als galmruimte worden gebruikt.

De Willem Twee Studios zijn een unieke plek voor elektronische muziekliefhebbers van alle niveaus. Of je nu beginner bent of ervaren professional, je vindt hier de instrumenten en de ruimte om je creativiteit te laten stromen. De instrumenten die je in de studio's vindt, zijn dezelfde als die werden gebruikt toen de eerste elektronische geluiden werden gemaakt. Werken met deze hardware zorgt ervoor dat je op een andere, unieke manier naar muziek luistert en ermee werkt. “In plaats van met een muis en scherm te werken, werk je met je handen aan echte instrumenten.”

Vanuit zijn leidinggevende rol bij Willem Twee Studios is Rikkert ook mentor voor Music Hub Brabant, waarvoor hij het stokje overnam van Willem Twee directeur Henri Broere. “In eerste instantie was ik de coach en Henri was de mentor. Aangezien de Willem Twee Studios zo’n mooie plek is voor opkomend talent, leek het Henri beter dat ik het mentorschap van hem zou overnemen. Wij hebben natuurlijk een prachtige makersplek, waar sowieso al veel talent vanuit de hele provincie komt werken, waardoor we een goed beeld hebben van deze nieuwe talenten en de ontwikkelingen die gaande zijn.”

Ondertussen is Rikkert onder andere mentor geweest van Mathilde Nobel en Milio en dit jaar zal hij Oscar Peters begeleiden. “Als mentor moet je een beetje de combinatie vinden tussen de artistieke ontwikkeling van het talent en de praktische kant, zoals waar de deelnemer zich op moet gaan richten. Samen werk je uiteraard aan hun carrière en daar wil je een goede basis voor leggen. Een van de eerste dingen die ik met een Music Hub Deelnemer bespreek is, om verder vooruit te kijken dan het komende jaar. Waar wil je heen en hoe kunnen we zorgen dat je daar komt?”

“Ik geef hen dan altijd de opdracht om lekker hoog in te zetten en hun ambities uit te spreken, omdat ze vaak niet eens precies weten wat allemaal mogelijk is. Zo is Mathilde (Nobel) bijvoorbeeld enorm gegroeid tijdens het Music Hub Brabant traject en is ze nu op een plek waar ze volgens mij toen nog niet over durfde te dromen. Ondertussen heeft ze op festivals als Rewire en Dekmantel gestaan en twee platen uitgebracht op een gerenommeerd platenlabel. Hiermee is zij eigenlijk het perfecte voorbeeld dat je hoog in moet zetten.”

De studio’s zijn ook een goede plek om samen te gaan werken met andere artiesten, iets wat Rikkert aanmoedigt: “Omdat we zo’n speciale plek hebben gecreëerd willen veel (professionele) artiesten hier komen werken en dus raad ik een deelnemer altijd aan om dergelijke samenwerkingen met professionals aan te gaan. Dit levert een mooie wisselwerking op om te leren van zo iemand, waarbij je ook je netwerk verbreedt. Op die manier kun je de Willem Twee Studios gebruiken om aan je carrière te werken.”

Door zijn dagelijkse bezigheden in de studio’s ziet hij de ex-Music Hubbers nog geregeld, omdat Milio en Mathilde bijvoorbeeld nog geregeld langskomen om in de studio te werken, soms in hun eentje en soms met andere artiesten. “Met alle talenten waar ik mee heb gewerkt heb ik dankzij de studio’s nog best veel contact en ik vind het erg mooi om te zien hoe zij hun loopbaan vervolgen… wat eigenlijk ook weer de Brabantse muziek community beter maakt!”